Mijn radiodebuut als 'Groningskundige' vond plaats voor het ingaan van mijn arbeidscontract. ‘Gom, nou mout t wel geliek goud!’ Dacht ik bij het voorbereiden. Inhoudelijk kon ik geen steken laten vallen, het Gronings waarin ik mijn referaat goot moest kloppen en tot slot was de verstaanbaarheid een aandachtspunt. Als voormalige stotteraar hoor ik vaak dat ik ‘snel praat’. Tegen leerlingen kun je als docent zijnde dan nog eens flauwtjes opmerken: ‘ik praat niet snel, jullie denken gewoon langzaam’, maar dat pakt de oorzaak niet aan.

Vaaierde factor dij t stoer mouk om mie goud oet dizze poar minuten ethervullen te redden, was dat prezentoator van t Noord-programmoa ‘O, zit dat zo?’ Nederlands proat. Edwin stelde dus zien vroagen ien t Nederlands en ik zol stoens pebaaiern doar aal Grunnegers rabbelnd infermoatief antwoord op te geven. Wat n kripsie!

Het gesprek zou plaatsvinden op de roostervrije dag in mijn docentenschema, op een tijdstip dat mijn bloedjes hun middagslaapjes zouden genieten. Helaas voelen minimensjes rond hun tweede verjaardag spanning bij hun ouders haarfijn aan. Peuter rook onraad, weigerde pertinent te gaan slapen en sleurde haar babyzusje mee in deze middagslaapjesmuiterij. Gelukkig was mijn goudbekrulde thuisgenoot zo goed om zich met twee verontruste hummeltjes te verschansen op de bovenverdieping. Zo kon ik beneden het gesprek voeren. In het Gronings.

Dit schoakeln tussen twij toalen doun dialectsprekers haile veul. Der binnen mor waaineg dij aaltied heur moudertoal spreken. Ien situoatsies woar Nederlands neudeg is goan zai over op dij toal en ze schoakeln net zo ainvoudeg weerom. Dit hait ‘code-switching’. Dou ik n zetje leden Lenie veur radio vergrèld heurde vertellen over heur torpedeerde plannen ien Termunten, begon zai ien t Grunnegers en ging noa n vroag van interviewer wieder ien t Nederlands. Dijzulfde week heurde ik dat ook van n vraauw dij, bie Cunera op tv, genoaten pellen móg. “Mor weer vannijs, en din ien t Grunnegers!” Zee zai.

Code-switching is een natuurlijk proces, waarbij je nauwelijks actief hoeft na te denken. Geforceerd laveren tussen twee talen is een stuk vermoeiender, vindt u niet?