Greunenkriek tekst & media
Numerieke plaatsnamen
'Gluupgluur' van ons onderzoeksboekje dat in maart verschijnt
*Vandaag wordt de laatste hand gelegd aan 't 'A(i)bels mooi getallenboekie'. Dit maak ik in samenwerking met mijn Drentse collega Abel Darwinkel. In maart verschijnt het, maar jullie krijgen alvast een sneak preview, oftewel een 'gluupgluur'*
In Groningen zijn veel plaatsnamen gerelateerd aan windstreken (Noordlaren, Oostwold, Westeremden, Zuidhorn) of aan de uitbreiding van een woongemeenschap die al een naam droeg en die vervolgens werd gesplitst in tw ee dorpen met dezelfde naam, doch met de specificaties ‘nieuw’ en ‘oud’ (Niehove, Oldehove). Daarnaast kent onze provincie een aantal plaatsnamen waarin een getal voorkomt. Voor het ‘Vroag & Antwoord’-onderzoek waarvan dit boekje een gevolg is, stuurden vrijwilligers bijvoorbeeld ingevulde vragenlijsten in uit Eenum, Eenrum, Vierhuizen en Zevenhuizen.
Getallendorpen en -buurtschappen kent ons taalgebied er wel meer, want bijvoorbeeld Drieborg en Vierburen zijn er ook, alleen kregen we voor het Vroag & Antwoord-onderzoek geen content uit die woonplaatsen.
Daarnaast hebben we plaatsnamen waarvan de namen gestoeld zijn op een onbepaald rangtelwoord: Middelbert en Midwolda, bijvoorbeeld.
Kleine lintdorpjes zijn soms opgedeeld in meerdere, bescheiden woonvormpjes (ik mijd het woord ‘gehucht’ hier, vanwege de negatieve connotatie die eraan kleeft). In het specifieke geval van Zuurdijk gaat het om drie kleine kernen, die ieder van een officieuze nummering zijn voorzien. Vanaf het westen gezien zijn dat ‘de eerste Zuurdijk’, die met de kerk en de kroeg in haar kern het grootste is, daarna volgen nog de ‘tweede Zuurdijk’ en ‘de derde Zuurdijk’. Klinkt dit nog tamelijk plausibel: om het ingewikkelder te maken heet ‘de tweede Zuurdijk’ ook wel ‘1e Nijhoezen’ en ‘de derde Zuurdijk’ ‘2e Nijhoezen. Deze twee laatstgenoemde kerntjes bevatten logischerwijs inderdaad nieuwere huizen dan ‘de eerste Zuurdijk’, maar de benamingen kunnen leiden tot numerieke verwarring. Kortom: klein dorpje, veel getallen.