Greunenkriek tekst & media


Blog Post

Op bèr & gain mìns meer wezen

Ingetekstueel • Nov 10, 2016

Sommige mensen gaan naar bed, andere op bed


“En nou mor op tied op bèr, aanders bis mörgen gain mìns.” Zeker in de aanloop naar een dag waarop er van alles te gebeuren stond, hoorde ik dit in mijn jeugd vaak aan. Op tijd naar bed voor de dag van het schoolreisje of het verjaardagsfeestje, anders ben je morgen geen mens.

Tegenstrijdig was de ‘kopschraberij’, die deze uitdrukking tot gevolg had. Met als enige lichtende baken het Donald Duck-nachtlampje stelde ik me voor wat dat dan kon inhouden, geen mens meer zijn. Hield je dan op met bestaan? Of veranderde je in een ander wezen? Kwamen die doodenge ‘jipjips’ uit Sesamstraat je halen om je mee te tronen naar hun planeet, vele lichtjaren hiervandaan? En als je wel op tijd naar bed ging, maar niet snel insliep, telde het dan nog? Die omineuze bewoording had, kortom, niet het beoogde effect. Het leidde althans nooit tot een verkwikkende nacht slaap.

Gelukkig hielp ons buurmeisje en oppas me uit de wakkere droom. Wij adoreerden haar, want zij was altijd vriendelijk, wist veel, wilde juf worden en als ze oppaste mochten we Nibb-its. “Dizze oavend mout ik op tied op bèr, aanders bin ik mörgen gain mìns meer.” Zei ik eens tegen haar. Met een diepe denkrimpel, vertelde zij me later. Na enig doorvragen legde ze uit dat het gewoon betekende dat je een hectische dag het beste uitgeslapen tegemoet treden kunt.

In Groningen, maar naar verluidt ook in Drenthe en Friesland, gaan we dus ‘op bed’. Het Standaardnederlands lerend, kwam ik tot de conclusie dat men in het Nederlands ‘naar bed’ gaat. Letterlijk lijkt dat weinig doeltreffend. Je gaat naar je bed, staat ervoor en dan? Nou ja, Hollanders gaan dan IN bed liggen, noorderlingen houden stug vol aan dat OP bed liggen. Zoiets kan uitmonden in een kip-en-ei-discussie over de plaatsbepaling van de slapende ten opzichte van lattenbodems, matrassen en beddengoed. Tamelijk slaapverwekkend.

Joe zuiken t mor oet, ik goa onder zaail!





Share by: