Een harde werker met wat uurtjes over neemt binnen een vereniging de taak van secretaris op zich, maar laat het werk hopeloos opstapelen en heeft van de laatste drie vergaderingen nog geen notulen uitgewerkt. Een leerling moet er nog even flink tegenaan om de ontsierende onvoldoendes van het voorlaatste rapport weg te werken, maar blijft in plaats daarvan wazig naar zijn schermpje staren en Fortnite spelen. Een vrijgezel voor wie het solistische bestaan nog volstrekt geen gelopen race is krijgt ettelijke goedbedoelde (doch tamelijk betuttelende) adviezen, maar weigert pertinent een account op Tinder/ Happn/ e-matching.

In zo`n situatie hoor ik een Groninger nog wel eens concluderen: ‘Hai krigt kop nait recht deur t helster’. Zowel binnen als buiten het kringetje paardenmensen die ik spreek duikt deze uitdrukking op en ik vind het een heel charmante. Ten eerste: in de Van Dale is de Nederlandse variant ‘de kop door de halster krijgen’ ook opgenomen, maar in het Nederlands hoor ik het zo goed als nooit. Ten tweede: zoals in wel meer gevallen, wordt deze Groningse uitdrukking veelal in het negatieve geuit. Niet ‘kop deur t helster kriegen’, maar ‘kop nait deur t helster kriegen’. Ten derde: ‘kop der deur’ gaat terug op dezelfde betekenis.

Wanneer je als werkpaard na een dag ploegen of zwelen eindelijk van je juk (nou ja, halsbouw)bevrijd werd, was dat ongetwijfeld een zalig gevoel. Eindelijk werd het bit geruild voor het halster! In de jaren negentig was er een reclamefilmpje van een verzekeringsmaatschappij, waarin een paard zich losrukt van de hoefsmid en er, blootsvoets maar in rap temp, alleen op uittrekt. Dat filmpje onderstreept het bevrijdende halstergevoel fraai.

Iemand die maar nooit klaar is met werken en door een teveel aan taken, door studieontwijkend gedrag, lethargie of gebrek aan planning de beoogde taak niet weet te volbrengen, krijgt daarentegen het hoofd maar niet door dat vermaledijde halster en is genoodzaakt in de tredmolen te blijven voortsukkelen.

Bronnen: Van Dale en Ter Laan
Foto: het hoofd door het halster, vlak voor het figureren in een film van Steven de Jong